به مناسبت فرارسیدن سالروز ولادت امام حسن عسکری(ع)، به معرفی شماری از آثاری میپردازیم که با هدف بازشناسی شخصیت، اندیشه و نقش تاریخی ایشان در سالهای اخیر منتشر شده است.
به گزارش جهان نیوز به نقل از مهر، به مناسبت ولادت یازدهمین امام شیعیان، مجموعهای از کتابهای تازه منتشرشده درباره زندگی، سیره و آموزههای اخلاقی ایشان معرفی میشوند. این آثار با رویکردهای متنوع داستانی، کودکانه و تاریخی، مخاطبان را با دشواریهای دوران امامت امام حسن عسکری (ع) و فضایل اخلاقی ایشان آشنا کرده و ارزشهای انسانی ایشان را برای نسلهای مختلف بازتاب میدهند.
امام حسن بن علی بن محمد (ع)، مشهور به امام حسن عسکری (ع) (۲۳۲–۲۶۰ قمری)، یازدهمین پیشوای شیعیان دوازدهامامی است که شش سال امامت را عهدهدار بود. ایشان فرزند امام هادی (ع) و پدر حضرت مهدی (عج) به شمار میروند. لقب «عسکری» برگرفته از اقامت اجباری آن حضرت در سامرا است؛ شهری که به دلیل حضور گسترده نیروهای نظامی عباسی به «عسکر» شهرت داشت.
امام حسن عسکری (ع) در دوران امامت خود با محدودیتهای فراوانی از سوی حکومت عباسی روبهرو بود و به همین دلیل، بخش عمده فعالیتهای ایشان در شرایط کنترل و مراقبت شدید انجام میشد. ارتباط آن حضرت با شیعیان عمدتاً از طریق نمایندگان خاص و نامهنگاری برقرار بود. عثمان بن سعید، از برجستهترین یاران امام، نه تنها در زمان حیات ایشان نقش واسطهگری میان امام و شیعیان را ایفا کرد، بلکه پس از شهادت آن حضرت، به عنوان نخستین نایب خاص امام زمان (عج) در دوره غیبت صغری شناخته شد.
امام حسن عسکری (ع) در هشتم ربیعالاول سال ۲۶۰ هجری قمری و در سن ۲۸ سالگی در سامرا به شهادت رسید و در کنار مرقد پدرشان، امام هادی (ع)، به خاک سپرده شد. حرم عسکریین در سامرا که مدفن این دو امام است، امروز یکی از زیارتگاههای مهم شیعیان به شمار میآید.
زندگی و امامت امام عسکری (ع) با فراز و نشیبهای سیاسی و اجتماعی ویژهای همراه بود. برخی از منابع تاریخی اشاره کردهاند که در این دوره، بخشی از جامعه شیعه درباره جایگاه امامت دچار تردید و اختلاف شد، اما در نهایت اکثریت شیعیان به امامت ایشان گردن نهادند. با وجود فشارها و محدودیتهای سیاسی، امام با اعزام نمایندگان، مدیریت امور مالی شیعیان و مکاتبات متعدد، تلاش کرد ارتباط مستحکمی با پیروان خود حفظ کند. به باور برخی پژوهشگران، اقدامات آن حضرت در این زمینه، نقشی مؤثر در آمادهسازی جامعه شیعه برای ورود به عصر غیبت ایفا کرد.
از مهمترین ویژگیهای دوره امامت امام عسکری (ع)، شیوه خاص ایشان در آموزش شیعیان بود. گاه پاسخ پرسشهای فقهی را به صورت کامل بیان نمیکردند تا زمینه استنباط برای شاگردان فراهم شود، و در مواردی دیگر توصیه میکردند برای حل مسائل به منابع حدیثی موجود مراجعه شود. چنین رویکردی سبب شد پیروان بتوانند در نبود دسترسی مستقیم به امام، توانایی لازم برای رفع نیازهای علمی و فقهی خود را به دست آورند.
روایتی زنانه از زندگی بانو حدیث
۱. کتاب «سر بر دامن ماه» |نویسنده: فاطمه دولتی|انتشارات: جمکران
کتاب «سر بر دامن ماه» نوشته فاطمه دولتی و منتشرشده از سوی انتشارات جمکران، اثری داستانی تاریخی است که به روایت زندگینامه بانو حدیث، مادر امام حسن عسکری (ع) و مادربزرگ حضرت مهدی (عج)، میپردازد. موضوع کتاب از آن جهت حائز اهمیت است که به گوشهای کمتر روایتشده از تاریخ ائمه اطهار (ع) توجه دارد و با زاویه دیدی زنانه، نقش این بانوی بزرگوار را در یکی از حساسترین مقاطع تاریخ شیعه بازگو میکند. روایت اثر با ماجرای ازدواج بانو حدیث با امام هادی (ع) آغاز میشود و سپس خواننده را با رخدادهای پرمخاطره دوران امامت امام حسن عسکری (ع) همراه میسازد؛ دورانی که جامعه شیعه تحت فشارهای شدید عباسیان قرار داشت.
بخش قابل توجهی از کتاب به شرایط پس از شهادت امام عسکری (ع) اختصاص دارد؛ جایی که بانو حدیث بهعنوان چهرهای اثرگذار در ساماندهی امور شیعیان ظاهر میشود. نویسنده با تکیه بر منابع معتبر تاریخی، نشان میدهد که چگونه در شرایطی که جعفر بن علی، برادر امام عسکری (ع)، ادعای امامت داشت و بخشی از شیعیان دچار تردید بودند، بانو حدیث با صلابت و مدیریت خود، بهطور موقت عهدهدار زعامت شد و زمینه را برای تثبیت جایگاه امامت در وجود فرزند خردسال امام عسکری (ع) یعنی حضرت مهدی (عج) فراهم آورد.
این کتاب با قلمی روان و توصیفی، تلفیقی از روایت مستند و نثر ادبی ارائه کرده و کوشیده فراز و فرودهای زندگی بانو حدیث را از منظر انسانی و تاریخی برجسته کند. دولتی در «سر بر دامن ماه» علاوه بر ارائه تصویری از فضای اجتماعی و سیاسی آن دوره، به روابط درون خانواده امام هادی (ع) نیز پرداخته است.
روایتی داستانی از سالهای پایانی امامت
۲. کتاب «سفیر دوازدهم» | نویسنده: زینب امامینیا |انتشارات: جمکران
کتاب «سفیر دوازدهم» نوشته زینب امامینیا و منتشرشده از سوی انتشارات جمکران، روایتی داستانی از روزهای پایانی امامت امام حسن عسکری (ع) و آغاز امامت حضرت مهدی (عج) است. نویسنده با انتخاب قهرمانی نوجوان به نام «رضاداد» توانسته مخاطب جوان را با فضایی تاریخی و پرالتهاب همراه کند. داستان از قم آغاز میشود؛ جایی که رضاداد مأموریت مییابد وجوهات و امانات مردم را به امام عسکری (ع) در سامرا برساند و همزمان از سرنوشت پدر گمشدهاش که یکی از وکلای امام بوده، باخبر شود. او به سامرا میرسد اما با خبر شهادت امام روبهرو میشود و همراهانش باید در جستوجوی جانشین امام، راهی پرخطر را طی کنند.
این رمان، علاوه بر بازسازی فضای اختناقآمیز دوران عباسیان و شرایط دشوار زندگی امام در پادگان نظامی سامرا، بهخوبی شبکه ارتباطی شیعیان با امام از طریق وکلا، نامهها و توقیعات را بازتاب میدهد. روایت اثر با ماجراهایی پرکشش، جوانان و نوجوانان را با وضعیت سیاسی و مذهبی آن عصر آشنا میسازد و به آنها نشان میدهد که چگونه استمرار امامت در حساسترین شرایط تاریخی حفظ شد.
نویسنده با زبانی ساده و روان کوشیده است تا تاریخ را برای نسل نوجوان قابل لمس سازد. در بخشی از کتاب، فضای پرالتهاب و تعقیبهای پنهانی با نثری توصیفی چنین بازنمایی میشود: «تمام کوچههایی که به منزل امام منتهی میشد را گشت. اثری از سلیمان یا همان مرد بیچاره نبود. برگشت. هنوز به کوچه جعفر نرسیده بود که مردی با هیکلی درشت و محاسنی جوگندمی راه رضاداد را سد کرد. رنگ از چهره رضاداد پرید. بدنش سرد شد. مثل تکهای یخ که روی آب شناور است. احساس بیوزنی میکرد و…»
سفر به زندگی امام حسن عسکری (ع) در قالب داستان کوتاه
۳. کتاب «آفتاب نیمه شب» | نویسنده: فاطمه مستغنی | انتشارات: شهید کاظمی
کتاب «آفتاب نیمهشب» سیزدهمین جلد از مجموعه ارزشمند «چهارده خورشید، یک آفتاب» است که با روایت صد داستان کوتاه و خواندنی، زندگی امام حسن عسکری (ع) را از دوران کودکی تا شهادت به تصویر میکشد. این اثر با زبانی ساده و بیانی روان نوشته شده و برای همه گروههای سنی، بهویژه نوجوانان و جوانان، قابل استفاده است.
این کتاب خواننده را با شرایط دشوار دوران امامت امام حسن عسکری (ع) آشنا میکند؛ دورهای که ایشان در محدودیتها و فشارهای شدید حکام عباسی قرار داشتند. نویسنده با نگاهی روایی و داستانمحور، بخشهای مهمی از زندگی آن حضرت، از جمله سختیها، چالشها و آموزههای اخلاقی ایشان را بیان کرده است.
«آفتاب نیمهشب» بهطور ویژه به حوادث و موقعیتهایی میپردازد که با غیبت و شرایط خاص آن دوره پیوند دارد. علاوه بر روایت تاریخی، کتاب سرشار از آموزههای اخلاقی و دینی است که میتواند برای مخاطب امروز الهامبخش باشد.
مجموعه «چهارده خورشید، یک آفتاب» به زندگی هر یک از چهارده معصوم (ع) اختصاص دارد و تلاش کرده تصویری جامع و جذاب از سیره آنان ارائه دهد. این مجموعه با زبان ساده، تصاویر مرتبط و قلم نویسندگانی توانمند، در دسترس طیف گستردهای از مخاطبان قرار گرفته است.
زندگی در شرایط سخت و دشوار
۴. کتاب «حسنبنعلی امام عسکری (علیهالسلام)»| نویسنده: مرضیه محمدزاده | انتشارات: دلیل ما
کتاب «حسن بن علی امام عسکری (علیهالسلام)» نوشته مرضیه محمدزاده و منتشرشده از سوی انتشارات دلیل ما، اثری پژوهشی و تاریخی است که به معرفی شخصیت و زندگی امام حسن عسکری (ع) میپردازد. این کتاب با اتکا بر مدارک تاریخی معتبر و نگاهی تحلیلی، شرایط حساس و دشوار دوران امامت امام یازدهم شیعیان را بررسی کرده و خواننده را با چالشها و محدودیتهای عصر عباسیان آشنا میسازد.
در این اثر، سیره و رفتار امام عسکری (ع) در مواجهه با حکومتهای جور عباسی مورد توجه قرار گرفته است.
نویسنده نشان میدهد که امام چگونه در چنین شرایط دشواری، مدیریت امور شیعیان را برعهده داشتند و جایگاه امامت را حفظ و استمرار بخشیدند. همچنین کتاب به تفصیل به نقش امام در برقراری ارتباط با شیعیان و شبکه وکالت میپردازد. در آن زمان، امام برای هدایت و ترویج دین ناچار بودند ارتباط خود را حتی به شکل مخفی برقرار کنند و این ارتباط از طریق وکلا و مکاتبات امکانپذیر شد.
علاوه بر این، کتاب «حسن بن علی امام عسکری (ع)» به مسأله مقدمهسازی برای دوران غیبت و تولد حضرت مهدی (عج) نیز توجه ویژه دارد. نویسنده با نگاهی تاریخی و تحلیلی، نشان میدهد که امام چگونه با تدبیر و آیندهنگری، مسیر استمرار امامت را برای جامعه شیعی فراهم کردند و زمینه تربیت شیعیان برای شرایط خاص آن دوران را مهیا ساختند.
این اثر برای مخاطبانی که به تاریخ شیعه، زندگی امامان و چگونگی اداره جامعه شیعی در شرایط دشوار علاقهمندند، اثری قابل توجه و آموزنده محسوب میشود.
آشنایی کودکان با سیره اخلاقی امام یازدهم
۵. کتاب «۱۰ قصه از امام حسن عسکری (ع)» | نویسنده: مسلم ناصری| انتشارات: قدیانی
کتاب «۱۰ قصه از امام حسن عسکری (ع)»، جلد سیزدهم از مجموعه «همراه با معصومین (ع)»، نوشته مسلم ناصری و تصویرگری محسن محمدمیرزایی، اثری است که کودکان را با زندگی و سیره اخلاقی یازدهمین امام شیعیان آشنا میکند. این اثر در ۱۳۲ صفحه توسط انتشارات قدیانی منتشر شده و با زبانی ساده و جذاب، جنبههای والای شخصیتی امام عسکری (ع) را به تصویر میکشد.
کتاب شامل ده داستان کوتاه با عناوینی مانند «کاش بیشتر میدیدمش»، «سکههای گمشده»، «برادر پولدار برادر فقیر»، «فقط پرده تکان میخورد»، «کودک و فرشته»، «شیرهای گرسنه»، «خلیفه و قاطر چموش»، «حاکم و مرد کشاورز»، «سفر در باران» و «رازهای یک چوب» است. هر داستان به گونهای طراحی شده که کودکان با رفتار و منش امام عسکری (ع) در زمینههایی مانند بخشندگی، زهد، سادهزیستی و مهربانی با مردم آشنا شوند و از فضایل اخلاقی ایشان الگو بگیرند.
این کتاب فرصتی برای کودکان فراهم میکند تا با جنبههای اخلاقی و انسانی امام یازدهم شیعیان آشنا شوند و ارزشهایی همچون سخاوت، مهربانی و پارسایی را در زندگی خود تمرین کنند. روایت داستانی و زبان روان کتاب، خواندن آن را برای مخاطبان کودک دلنشین و آموزنده ساخته است.
آموزههای اخلاقی و مهربانی برای کودکان
۶. کتاب «ستارههای دوست داشتنی» | نویسنده: محسن هجری | انتشارات: شهر قلم
کتاب «امام حسن عسکری (ع)» از مجموعه «ستارههای دوستداشتنی»، به قلم محسن هجری و تصویرگری میترا عبدالهی، توسط انتشارات شهر قلم در ۲۴ صفحه و برای گروه سنی «ب» و «ج» منتشر شده است. این اثر با زبانی ساده و جذاب، کودکان را با زندگی و ویژگیهای اخلاقی امام حسن عسکری (ع) آشنا میکند و به آنان امکان میدهد ارزشهای انسانی و فضایل اخلاقی ایشان را در زندگی روزمره خود تجربه کنند.
مجموعه «ستارههای دوستداشتنی» داستان قهرمان کوچولویی را روایت میکند که هر شب به پشتبام میرود و با نگاه کردن به آسمان، نوری که نماینده یکی از اصحاب معصومین (ع) است به دنبال او میآید. او در این سفر جادویی، همراه با آن نور به دیدار امام معصوم میرود و چند ساعتی با ایشان همراه میشود. در طول این ملاقات، کودک داستان با مشاهده ویژگیها و کارهای خوب امام، آموزههای اخلاقی را میآموزد و آنها را با اتفاقات زندگی روزمره خود مقایسه میکند.
این روش روایت، که همزمان گذشته و حال را از نگاه کودکانه قهرمان داستان به تصویر میکشد، امکان ارتباط بیشتر کودکان با شخصیت امام را فراهم میکند. این جلد از مجموعه «ستارههای دوستداشتنی» سرشار از مهربانی و نکات اخلاقی است و با بازتاب خوبیها و فضایل امام حسن عسکری (ع)، کودکان را با رفتارهای ارزشمند ایشان آشنا میسازد و تشویق میکند تا این ویژگیها را در زندگی خود به کار بگیرند.
تمام این آثار با سبکها و زاویههای متفاوت، از روایت داستانی و کودکانه تا تحلیل تاریخی، به معرفی امام حسن عسکری (ع) و آموزش فضایل اخلاقی ایشان به مخاطبان مختلف پرداختهاند و فرصتی مناسب برای آشنایی با زندگی، سیره و آموزههای اخلاقی این امام بزرگوار فراهم کردهاند.
مهمترین بخش زندگی امام یازدهم در کلام حجت الاسلام رفیعی/ ۳ دلیل برجسته مظلومیت حضرت +مداحی
حضرت امام حسن عسکری(ع) در ۸ ربیعالاول سال ۲۶۰ قمری، در ۲۸ سالگی در سامرا به شهادت رسیدند و در کنار مرقد مطهر پدرشان دفن شدند.
امام حسن عسکری(ع) (۲۳۲-۲۶۰ق) یازدهمین حجت خداوند متعال است که به مدت شش سال امامت را بر عهده داشتند. ایشان فرزند امام هادی(ع) و پدر امام مهدی(عج) هستند.
مشهورترین لقب حضرت، عسکری است که به اقامت اجباریشان در سامرا اشاره دارد. امام در سامرا تحت مراقبت حکومت عباسی قرار داشتند و برای فعالیتهایشان با محدودیت روبهرو بودند. امام عسکری(ع) از طریق نمایندگان خود و نیز از راه نامهنگاری با شیعیان ارتباط داشتند. عثمان بن سعید، نخستین نایب خاص امام زمان(عج)، از نمایندگان خاص حضرت نیز به شمار میرفت.
امام حسن عسکری(ع) در ۸ ربیعالاول سال ۲۶۰ قمری، در ۲۸ سالگی در سامرا به شهادت رسیدند و در کنار مرقد مطهر پدرشان دفن شدند.
اعتراف مخالفان به فضل و شجاعت و استقامت امام عسکری(ع)
رهبرانقلاب: امامی که موافقان، شیعیان، مخالفان، غیر معتقدان، همه، شهادت دادند و اعتراف کردند به فضل او، به علم او، به تقوای او، به طهارت او، به عصمت او، به شجاعت او در مقابل دشمنان، به صبر و استقامت او در برابر سختیها، این انسان بزرگ، این شخصیت باشکوه، وقتی به شهادت رسید، فقط بیست و هشت سال داشت. در تاریخ پرافتخار شیعه، این نمونهها را کم نداریم. پدر امام زمان عزیز ما با آن همه فضیلت، با آن همه مقامات، با آن همه کرامات، وقتی با سم و جنایت دشمنان از دنیا رفت، فقط بیست و هشت سال داشت؛ این میشود الگو؛ جوان احساس میکند یک نمونهی عالی در مقابل چشم دارد. آن امام بزرگوار، جوادالائمه (علیهالسّلام) است که در بیست و پنج سالگی شهید شده است؛ این امام عسگری (علیه الصّلاة و السّلام) است که در بیست و هشت سالگی به شهادت رسیده است؛ و این همه فضیلت، این همه مکرمت، این همه عظمت، که نه فقط ما به آنها قائلیم و مترنّمیم، بلکه دشمنانشان، مخالفانشان، کسانی که اعتقاد به امامت آنها نداشتند، همه اعتراف کردند. ۱۳۹۰/۱۲/۱۰
مهمترین بخش زندگی امام عسکری علیهالسلام
حجت الاسلام رفیعی: نهادینه کردن تفکر مهدویت؛ برجستهترین بخش زندگی عسکری علیهالسلام است.
'دانلود فیلم'
ما شیعه هستیم یا مُحب اهلبیت(ع)؟/ پاسخ امام عسکری(ع)
در کتاب تفسير منسوب به امام حسن عسکري عليه السلام و نيز در کتاب مرحوم قطب الدين راوندي - به نقل از دو نفر از راويان حديث به نام يوسف بن محمد و علي بن سيار - آمده است:
شبي از شب ها به محضر مبارک حضرت ابومحمد، امام حسن عسکري عليه السلام وارد شديم.
همچنين والي شهر که علاقه ي خاصي نسبت به حضرت داشت، به همراه شخصي که دست هاي او را بسته بودند، وارد منزل امام عليه السلام شد و اظهار داشت: يا ابن رسول الله! اين شخص را از دکان صراف در حال سرقت و دزدي گرفته ايم.
و چون خواستيم او را همانند ديگر دزدان شکنجه و تأديب کنيم، اظهار داشت که از شيعيان حضرت علي عليه السلام و نيز از شيعيان شما است و ما از تعذيب او خودداري کرديم و نزد شما آمديم تا ما را راهنمائي و تکليف ما را نسبت به اين شخص روشن بفرمائي.
حضرت فرمود: به خداوند پناه ميبرم، او شيعه علي عليه السلام نيست، او براي نجات خود چنين ادعائي را کرده است.
سپس والي آن سارق را از آن جا برد و به دو نفر از مأمورين خود دستور داد تا آن سارق را تعذيب و تأديب نمايند، پس او را بر زمين خوابانيدند و شروع کردند بر بدنش شلاق بزنند؛ ولي هر چه شلاق مي زدند روي زمين مي خورد و به آن سارق اصابت نمي کرد.
بعد از آن، والي مجددا او را نزد امام حسن عسکري عليه السلام آورد و گفت: يا ابن رسول الله! بسيار جاي تعجب است، فرمودي که او از شيعيان شما نيست، اگر از شيعيان شما نباشد پس لابد از شيعيان و پيروان شيطان خواهد بود و بايد در آتش قهر خداوند متعال بسوزد.
و سپس افزود: با اين اوصاف، من از اين مرد معجزه و کرامتي را مشاهده کردم که بسيار مهم خواهد بود، هر چه مأمورين بر او تازيانه ميزدند بر زمين ميخورد و بر بدن او اصابت نمي کرد و تمام افراد از اين جريان در تعجب و حيرت قرار گرفته اند.
در اين موقع امام حسن عسکري عليه السلام به والي خطاب نمود و فرمود: اي بنده ي خدا! او در ادعاي خود دروغ ميگويد، او از شيعيان ما نيست، بلکه از محبين و دوستان ما مي باشد.
والي اظهار داشت: از نظر ما فرقي بين شيعه و دوست نميباشد، لطفا بفرمائيد که فرق بين آنها چيست؟
حضرت فرمود: همانا شيعيان ما کساني هستند که در تمام مسائل زندگي مطيع و فرمان بر دستورات ما باشند و سعي دارند بر اين که در هيچ موردي معصيت و مخالفت ما را ننمايند.
و هر که خلاف چنين روشي باشد و اظهار علاقه و محبت نسبت به ما نمايد دوست ما ميباشد، نه شيعه ي ما.
سپس امام عليه السلام به والي فرمود: تو نيز دروغ بزرگي را ادعا کردي، چون که گفتي معجزه ديده ام؛ و چنانچه اين گفتار از روي علم و ايمان باشد مستحق عذاب جهنم مي باشي.
بعد از آن، حضرت در توضيح فرمايش خود افزود: معجزه مخصوص انبياء و ما اهل بيت عصمت و طهارت مي باشد، براي شرافت و فضيلتي که ما بر ديگران داريم و نيز براي اثبات واقعيات و حقايقي که از طرف خداوند متعال به ما رسيده است.
در پايان، امام عسکري عليه السلام به آن مرد - متهم به سرقت - خطاب نمود و فرمود: بايد شيعه ي علي عليه السلام در تمام امور زندگي، شيعه و پيرو او - و ديگر اهل بيت رسالت - باشد و ايشان را در هر حال تصديق نمايد؛ و نيز بايد سعي نمايد که هيچ گونه تخلفي با ايشان نداشته باشد و خلاصه آن که در همه ي امور، خود را هماهنگ و مطيع ايشان بداند.
منبع: چهل داستان و چهل حدیث از امام حسن عسکری: عبدالله صالحی، ص36-39
مظلومیت امام یازدهم
حجت الاسلام علوی تهرانی در مورد مظلومیتهای امام عسکری گفت: امام حسن عسکری به همراه پدرشان در کودکی به اجبار به منطقه سامرا تبعید شدند. علت نامگذاری لقب عسکری این بود که ایشان در سامرا و در منطقهای بنام عسکر (که لزوماً نظامی هم نبوده) مستقر بودند.
وی ادامه داد: شرایط امامت ایشان طبق فرمایش حضرت، بسیار سخت بودهاست. حضرت در مقام پاسخ به نامهٔ عدهای از شیعیان، فرمودند: «شیعیان در مورد امامت هیچیک از پدرانم، مانند من در شک و تردید نبودهاند.»
دوران امام هادی و امام عسکری در شدت اختناق حاکمان زمان خود بودهاست. سه دلیل برای این خفقان ذکر شدهاست:
دلیل اول: شرایط سخت ملاقات با امام
این کارشناس دینی گفت: شیعه برای ملاقات با امام هادی به سختی از شر نگهبانان خلاص میشد و خدمت حضرت میرسید. امام در یک اتاق زندانی بودند در حالیکه بر روی حصیری نشسته بودند و در مقابل ایشان قبری آماده بود. یعنی اگر حرفی میزدند، تکلیف معلوم بود.
وی افزود: با این شرایط، نمیتوانستد آشکارا امام بعد از خود را معرفی کنند؛ لذا معرفی امام عسکری در چند ماه آخر عمر ایشان اتفاق افتادهاست.
دلیل دوم: تضعیف امام عسکری علیهالسلام
وی ادامه داد: امام عسکری (ع) برادری بنام سیدمحمد داشتند که اکنون در سامرا دارای بارگاه است. عدهای از شیعیان آن زمان، حتی در زمان امام هادی، به امامت سیدمحمد گرایش پیدا کردند. سیدمحمد مورد تأیید بود. او بسیار بزرگوار بود و پناه شیعیان به حساب میآمد اما به هیچ عنوان خود را امام نمیدانست. حاکمان وقت، در جهت انحراف افکار شیعیان روی امامت ایشان مانور میدادند.
دلیل سوم: خیانت برخی از وکلاء ائمه
علوی تهرانی گفت: وکالت از عصر امام کاظم شروع شد تا شرایط سخت ارتباط امام با مردم، تسهیل شود. اما برخی از وکلاء بعد از شهادت امام کاظم، مردم را به امامت حضرت رضا راهنمایی نکردند و گروه واقفیه را شکل دادند. شخصی از این گروه به امام رضا نامه نوشت که: «پدر شما زنده است، او همان مهدی است که خواهد آمد اما اکنون از نظرها پنهان است، او هرگز توصیهای در مورد شما نکردهاست.»
وی افزود: به این ترتیب، همه اموال مسلمین را بین خود تقسیم کرده و خیانت کردند. سایر امامان نیز از خیانت برخی وکلاء مصون نبودند.
این کارشناس دینی اظهار داشت: جریانهای مخالف تشیع در عصر امام عسکری از این خفقان به نفع خود استفاده میکردند. تصوف یکی از آنها بود که از زمان امام صادق شکل گرفته بود و حضرت دربارهٔ آنها فرموده بودند: «آنها دشمن ما هستند، هرکسی به آنان تمایل داشته باشد از آنان است و با آنها محشور میشود.»
وی در مورد شهر سامرا افزود: سُرّ مَن رَأی، محل دفن امام است. امام عسکری فرمودند: هرکسی میخواهد از غم، رها شود و سرور و شادمانی پیدا کند، به زیارت من بیاید.