با همه اتفاقاتی که در حال وقوع است و تهدیداتی که هم اکنون در عرصه فرهنگ شاهد آن هستیم، قطعاً فرصت جبران برای دستگاه ها و مسئولین وجود دارد؛ به شرطی که اراده جدی وجود داشته باشد و مسئولین، به حواشی و هیاهوی بعضی حساب های کاربری مجازی و رسانه های خاص توجه نکنند.

اخیراً رهبر معظم انقلاب در دیدار دست‌اندرکاران کنگره شهدای استان البرز در مورد انگیزه‌هایی که در شهدا وجود داشته و آنها را به میدان خطر کشانده، به عنوان نمونه، «شوق الی‌الله»، «احساس تکلیف دینی»، «حس مقابله‌ی با دشمن» را ذکر کردند و فرمودند: «شاید ده انگیزه‌ی مهم را انسان پشت ‌سر هم بتواند برای این حرکت این جوان ها بشمرد که حالا آقایان این کار را می کنید و انجام می دهید. ما این ها را باید منتقل کنیم به نسل بعد؛ حرف من این است. من می گویم شما بایستی نگذارید که این انگیزه‌ ها خاموش بشود؛ این انگیزه‌ ها باید منتقل بشود به نسل بعد. رفتاری که انسان از بعضی از دستگاه‌ های فرهنگی و بعضی از دستگاه ‌های مسئول و کسانی که باید به فکر این چیزها باشند می بیند، این را نشان نمی دهد؛ یعنی واقعاً اینکه ما این مفاهیم والا را، این ارزش ها را به نسل جوان منتقل کنیم، نمی‌بینیم، و در خیلی از موارد مشاهده نمی کنیم».

صرفاً به دستگاه های فرهنگی تکیه نکنیم

رهبر معظم انقلاب، صرفاً نام دستگاه های فرهنگی را بیان نکرده اند، بلکه در ادامه فرمودند: «بعضی از دستگاه ‌های مسئول و کسانی که باید به فکر این چیزها باشند». بر اساس ظواهر این جملات، بخش قابل توجهی از مسئولین و دستگاه ها مورد گلایه رهبر انقلاب واقع شده اند. اگرچه دستگاه های فرهنگی، نقش محوری در حفظ و انتقال مفاهیم والا دارند، اما بدون تردید، پاسداری از میراث شهدا صرفاً وظیفه دستگاه فرهنگی نیست و دستگاه های مختلف، به سهم خودشان در این زمینه وظیفه دارند. برخی تصمیم گیری ها و یا عدم تصمیم گیری های مسئولین در دستگاه ها خودش می تواند مانعی برای انتقال و یا فراموش شدن ارزش ها و انگیزه های شهدا به نسل بعد باشد و یا حتی می تواند در تقابل با آن انگیزه ها و ارزش ها باشد.

رهاشدگی فرهنگی؛ از فضای مجازی و نمایش خانگی تا فضای حقیقی
از انتقاد رهبر معظم انقلاب در مورد عدم انتقال انگیزه های شهدا و مفاهیم والا از سوی برخی دستگاه ها که بگذریم، متأسفانه این روزها شاهد نوعی رها شدگی در عرصه فرهنگ هم هستیم. این رها شدگی یا از عدم غدغه است یا از عدم وجود قانون کافی و یا از ترک فعل و تساهل نسبت به قوانین فعلی است.

در فضای مجازی کشور، این رهاشدگی کاملاً محسوس است و سال هاست که انواع آسیب های فرهنگی، امنیتی، اجتماعی و ... را متوجه کشور کرده است. در مورد شبکه نمایش خانگی نیز این رها شدگی وجود دارد. برای مثال، بعضاً محتوای مبتذل و ناهنجار به راحتی تولید، منتشر و تبلیغ می شود و پس از مدتی در خبرها می خوانیم که مجوز نداشته و یا پخش آن با دستور قوه قضائیه متوقف می شود. این در حالی است که این نوع محتوا اساساً از همان اول به هیچ وجه نباید منتشر شود. در هر صورت، ساز و کارهای نظارتی فعلی در زمینه شبکه نمایش خانگی – چه به دلیل خلأقانونی و چه به دلیل عدم نظارت جدی – منجر به یک رهاشدگی شده است.

در فضای حقیقی نیز متأسفانه وضعیت به نوعی شبیه موارد قبلی است؛ بعضاً هنجارشکنان – چه در قالب سازمان یافته و چه به صورت خودجوش و انفرادی – به راحتی در فضای عمومی جولان می دهند؛ مخصوصاً که اظهارات نسنجیده برخی مسئولین نیز به نوعی در این آتش خانمان سوز می دمد. مسابقه مبتذلی که اخیراً در کیش برگزار شد، تلاش برای برگزاری این نوع مسابقه ها، هنجارشکنی های بی سابقه در کافه ها و ... را باید مشت نمونه خروار و نتیجه این رهاشدگی فرهنگی دانست.

البته با همه اتفاقاتی که در حال وقوع است و تهدیداتی که هم اکنون در عرصه فرهنگ شاهد آن هستیم، قطعاً فرصت جبران برای دستگاه ها و مسئولین وجود دارد؛ به شرطی که اراده جدی وجود داشته باشد و مسئولین، به حواشی و هیاهوی بعضی حساب های کاربری مجازی و رسانه های خاص توجه نکنند.